Chuẩn bị phục dựng di tích trại Davis Tân Sơn Nhất- di tích đấu tranh thực hiện Hiệp định Paris tại Sài Gòn

Theo đề nghị của Bộ Ngoại giao, ngày 7-1-2014, TP.HCM đã có văn bản đề nghị Bộ Quốc phòng và các cơ quan liên quan tiếp tục khảo sát thực tế, thống nhất phương án, khoanh vùng bảo vệ di tích, làm hồ sơ xếp hạng di tích Trại Davis tại phía Tây Nam sân bay Tân Sơn Nhất.

Đây là nơi đặt trụ sở của hai phái đoàn quân sự của VNDCCH và Chính phủ CMLT CHMNVN thi hành Hiệp định Paris 1973 về chấm dứt chiến tranh.

Trại Davis là một chứng tích lịch sử về một giai đoạn đấu tranh quân sự, ngoại giao tiêu biểu trong cuộc đấu tranh thống nhất nước nhà.

Theo tinh thần Hiệp định Paris được ký ngày 27-1-1973 , một ban liên hợp quân sự (Ban LHQS) 4 bên được thành lập để thực hiện hiệp định. Hai đoàn đại biểu quân sự của VNDCCH và CHMNVN vào Sài Gòn giám sát việc thực hiện các điều khoản của Hiệp định Paris, đóng tại trại Davis trong 823 ngày đêm.

80 nhà sàn lợp mái tôn, xung quanh có 13 bốt gác, rào kẽm gai, trại mang tên Davis, một quân nhân Hoa Kỳ trong đội viễn thám chết tại miền Nam, trại là nơi nhóm Viễn thám Hoa Kỳ trước đó đóng trại và đã rút đi.

Với các hoạt động thực hiện Hiệp định Paris, lần đầu tiên hình ảnh chiến sĩ giải phóng, chiến sĩ QĐNDVN xuất hiện tại Sài Gòn.

Cùng với các hoạt động quân sự đối ngoại, dân vận, tuyên truyền văn hóa, chiếu phim, văn công giải phóng, thể thao, tổ chức vui tết dân tộc… từ trại Davis lan tỏa trong nhân dân, dần trở nên gần gũi trong mắt người Sài Gòn.

Trại Davis là một chiến trường không tiếng súng. Các chiến sĩ của hai phái đoàn VNDCCH và CHMNVN nằm trong lòng địch vượt qua các khó khăn, o ép, khiêu khích của đối phương, kiên định đấu tranh, thực hiện đúng tinh thần Hiệp định Paris.

Những ngày tháng 4-1975, những người lính làm công tác đối ngoại từng bị đối phương coi như con tin, uy hiếp, đe dọa tính mạng… vẫn kiên quyết đấu tranh, sẵn sàng đối phó.

Với những dụng cụ thô sơ tự chế, chỉ trong mười mấy ngày, các chiến sĩ đã đào hầm, cả hầm chứa thương binh, tài liệu mật, lương thực và hệ thống hầm thông nhau dài cả cây số.

Một kế hoạch huỷ diệt trại David bằng pháo cối, ném bom, chất độc hoá học, xe tăng... được đối phương lên chi tiết. Nhưng những người lính cách mạng đã thắng, kéo lá cờ giải phóng lên đỉnh tháp nước trong Trại David, vào lúc 9 giờ sáng 30-4-1975.

Nay Trại Davis hầu như không còn dấu vết. Và việc phục dựng khu vực lịch sử rộng khoảng 1km2 này đang được thúc đẩy như một chứng tích hào hùng kết hợp đấu tranh quân sự - ngoại giao, góp phần làm nên thắng lợi đấu tranh thống nhất đất nước.